Günümüzde futbol oyunu denince herkesin aklına ilk olarak FIFA gelmekte. Ancak bir zamanlar ortalığı kasıp kavuran bir oyun daha vardı. Bir dönem FIFA ile kıyasıya bir rekabet halinde olan Pro Evolution Soccer (PES) milyonlar tarafından büyük bir ilgi ile oynanıyordu. 2010’lu yıllardan itibaren bu seri FIFA karşısında pek bir varlık gösteremedi. Peki ne oldu da bir zamanların sevilen oyunu PES, en büyük rakibi FIFA’ya yenildi?
PES, 90’lı yıllarda Japon Konami stüdyoları tarafından yayınlanan Goal Storm oyunundan uyarlanan International Superstar Soccer (ISS) serisinin devamı olarak ortaya çıktı. Oyun Japonya’da uzun süre Winning Eleven ismi ile anıldı. Her yıl yeni bir oyunu çıkan serinin ilk oyunu ‘Pro Evolution Soccer’ adıyla 2001 yılının Ekim ayında PlayStation için piyasaya sürüldü. Oyunun lisans problemleri vardı. FIFA serisinin kullandığı gerçek futbolcu isimlerinin aksine PES kurgu isimler kullanıyordu. Ancak oyun yine de yoğun ilgi görüyordu. Eurogamer, 2001’de Pro Evolution Soccer PlayStation 2’ye çıktığında “Şimdiye kadarki en iyi futbol oyunu” dedi.
Pro Evolution Soccer 5 serinin en ilgi gören oyunlarından biri.
PES 2 çıktığında ise çoğu oyun sever oyunun rakibi FIFA’ya üstünlük kurduğunu söylüyordu. Daha sonra takip eden yıllarda sırayla kapağında ünlü İtalyan hakem Pierluigi Collina’nın olduğu PES 3, PES 4 ve PES 5 çıktı. Seri bu dönem altın çağını yaşıyordu. Hala lisans sorunları yaşanıyordu. Örneğin Manchester United takımı Man Red, Liverpool ise Merseyside Red gibi isimlerle anılıyordu. Ancak futbol tutkunları PES serisini gerçeğe yakın oynanabilirlik yüzünden çok sevmişti. Konami de FIFA ile lisans konusunda baş edemeyeceğini bildiğinden, oyunda gerçekçiliğe çok önem vermişti. Futbolcuların hareketleri, paslar, şutlar adeta gerçek bir futbol maçına çok yakındı. PES serisi 2008’den itibaren ise yıl isimleriyle piyasaya çıkmaya başladı.
FIFA’dan PES itirafı
O dönem FIFA’nın baş tasarımcısı olan Gary Paterson da “PES başlangıçta büyük bir etki yarattı. O zamanlar bu kadar çeşitli, böylesine gelişen ve duygusal bir oynanış yaratan başka bir spor oyunu olduğunu düşünmüyorum. Onu sevdim” diyor.
FIFA, PES’ten öğrendiklerini doğru bir şekilde kendi oyununa adapte ederek oyunu daha da geliştirdi. PlayStation 3 ve XBOX 360 gibi konsolların piyasaya çıkmasından sonra FIFA bir satış ivmesi yakaladı. 2000’li yılların sonundan itibaren ise PES için düşüş başladı. Konami’nin 2001 ile 2018 yılları arasındaki halkla ilişkiler sorumlusu Steve Merrett, bu tarihten itibaren PES’in yanlış elementlere odaklandığını söylüyor. Merret, Konami’nin oyundaki oyuncuların gerçek hayattaki futbolculara benzetmek için çok çaba sarfettiğini bunun da bir köpeğin kuyruğunu takip etmesine benzediğini söylüyor.
PES artık eFootball ismi ile anılıyor.
PES’ten öğrendiklerini iyi uygulayan FIFA da oynanabilirliğe odaklandı. Ayrıca PES’in başlangıçtan bu yana ayağına takılan lisans sorunu, gün geçtikçe FIFA için bir avantaja dönüyordu. FIFA, bünyesindeki lig ve şampiyona sayısını her geçen yıl artırarak yepyeni oyun modları da eklemeyi başardı. Özellikle FIFA’daki efsaneleşmiş eski futbolcuların da dahil olduğu futbolcu kartları toplayarak bir rüya takım yaratmaya yarayan Ultimate Team modu ve kendi takımınızı yönetmeye yarayan kariyer modu, futbol severler tarafından oldukça ilgi çekti.
Ultimate Team faktörü
Fifa Ultimate Team’in kreatif direktörü olan Adam Shaikh Ultimate Team modu için, “Normalde asla dikkate alamayacağınız oyuncuları bulmak inanılmaz derecede heyecan verici” diyor. Bu gelişmeler satış rakamlarına da yansıyordu. FIFA 17, Eylül 2017’deki ilk satış haftasında 1,1 milyon adet sattı. İlk haftasında PES 2017 ise ancak 50.000 adedine ulaşabildi.
Efsaneleşen PES 2013’ün kapağında Cristiano Ronaldo var.
2019 yılından itibaren PES’in önüne eFootball ekinin getirilmesi de oyunu kurtarmaya yetmedi. Üstelik oyun 2021 yılında ücretsiz hale getiridi ama PC’de oyun oynama platformu Steam’de en kötü puan alan oyunlardan biri haline geldi. Zayıf grafiklerden kötü oynanışa kadar PES serisi her şekilde FIFA’nın gerisinde kaldığı oyun siteleri tarafından sıkça belirtiliyor.
Artık Konami, PES ismini tarihe karıştırarak efsane futbol oyununu sadece eFootball ismi ile piyasaya sürüyor. FIFA da 2024 yılından itibaren EA FC 24 ismi ile yayınlanacak. Bakalım bu iki oyun arasındaki rekabet eski günlerine dönebilecek mi?
Kaynaklar: The Guardian, Goal, Sportskeeda, Bleacherreport
Yazının devamı için PES, FIFA ile olan rekabetini nasıl kaybetti?